عامل بیماری پاناما در واقع یک نوع قارچ بسیار مقاوم است که بارها و بارها تاکنون سلامت میوه محبوب “موز” را به خطر انداخته و آن را به سوی انقراض برده است.به تازگی و طبق اظهارات دانشمندان،این بیماری تمام قارهها را در نوردیده و با عبور از قرنطینههای مختلف به جنوب آسیا، آفریقا، خاورمیانه و استرالیا رخنه کرده است. این قارچ که نام علمی آن F. oxysporum است میتواند از طریق آب و خاک منتقل شود و به مدت بیش از 30 سال در خاک به حالت خواب یا نهفته باقی بماند و مادامی که خاک منطقه مورد مطالعه قرار نگیرد نمی توان درباره وجود یا عدم وجود آن اظهار نظر کرد.
این قارچ پس از ورود به آوند و ایجاد اختلال در آن،انتقال آب در گیاه را با مشکل رو به رو می سازد که رفته رفته سبب می شود گیاه از بی آبی بمیرد.
این میوه که بومی مناطق حارهای جنوب شرق آسیا، شبه جزایر مالزی، و استرالیا است، امروزه در تمام مناطق گرمسیری که از رطوبت مطلوبی برخوردار باشند کاشت میشود.در مورد این میوه نکته جالب این است که بر خلاف تفکر عموم،از آنجائی که گیاه موز نسبتاً بلند و مستقیم و محکم میباشد، اشتباهاً به آن درخت میگویند،اما آنها فقط شاخههایی هستند که پس از دادن میوه خشک شده و از بین میروند. این شاخهها میتوانند به بلندی بین دو تا هشت متر برسند و برگهای آن نیز به حدود سه و نیم متر میتواند برسد. میوه موز به صورت خوشه در انتهای ساقه تشکیل میشود.
عبور این عامل بیماریزا از فراز اقیانوسها و رسیدنش به آمریکای جنوبی امری اجتنابناپذیر است که مشکلات فراوانی را در پی خواهد داشت.آمریکا محلی است که 82 درصد از موزهای کاوندیش جهان- که محبوبترین واریته موز جهان است- در آنجا تولید میشود. اکوادور نیز به تنهایی بیش از یک سوم از تجارت میلیارد دلاری این میوه را به خود اختصاص داده است.
به گفته محققان سویه جدیدی از قارچ از مالزی در سرتاسر جهان پراکنده شده و اکنون به تایوان، چین، جنوب شرق آسیا، پاکستان، لبنان، تونس، عمان، موزامبیک و شمال شرق کوئینزلند رسیده است. پیشبینی میشود در صورتی که تغییری در روند شیوع این قارچ ایجاد نشود، نسل موزها در جهان منقرض خواهد شد.
هر چی میخوای ببری ببر، موزمو با خودت نبر، موزمو با خودت نبر :((